Od początku 2022 roku obowiązuje nowe zwolnienie podatkowe, czyli tzw. ulga na powrót. Ulga obejmuje osoby wracające na stałe do Polski po co najmniej trzech latach zamieszkiwania za granicą.
Definicja
Ulga została uregulowana w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem:
Wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:
a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,
c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
d) z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 39, 43 i 44.
Warunki ulgi na powrót
Należy jednak wskazać, że ulga na powrót przysługuje pod warunkiem, że:
1) w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz
2) podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie obejmującym:
a) trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
b) okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
3) podatnik:
a) posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej lub
b) miał miejsce zamieszkania:
– nieprzerwanie co najmniej przez okres, o którym mowa w pkt 2, w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republice Chile, Państwie Izrael, Japonii, Kanadzie, Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub Stanach Zjednoczonych Ameryki, lub
– na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających okres, o którym mowa w pkt 2, oraz
4) posiada certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia, oraz
5) nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z tego zwolnienia – w przypadku podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Limity ulgi na powrót
Jak wskazuje art. 21 ust. 44 ustawy o PIT, suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie przepisów ulgi na powrót nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł. Jeżeli zatem podatnik przekroczy powyższy próg, będzie zobowiązany zapłacić podatek od kwoty powyżej określonego limitu.
Powrót do Polski przed 2022 rokiem
Co istotne, zgodnie z przepisami wprowadzającymi nowe zwolnienie, aby skorzystać z tej instytucji powrót do Polski musi mieć miejsce najwcześniej w 2022 roku.
Przykład: Pan Jan K. zamieszkiwał na terytorium Wielkiej Brytanii od 1 marca 2010 roku do 30 grudnia 2021 roku. Dnia 31 grudnia 2021 roku Pan Jan K. przyleciał na terytorium RP z zamiarem osiedlenia się na stałe. W związku z tym, że powrót do Polski nastąpił jeszcze w 2021 roku, Pan Jan K. nie będzie uprawniony do skorzystania z ulgi na powrót.
Powyższe zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2022 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.27.2022.1.ENB. Organ podatkowy wskazał, że:
„Przepisy zostały wprowadzone z dniem 1 stycznia 2022 r. przez art. 1 pkt 13 lit. a) tiret 13 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.
Ponadto, z art. 53 ww. ustawy zmieniającej wynika, że zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy zmienianej w art. 1, ma zastosowanie do podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po dniu 31 grudnia 2021 r. Oznacza to, że niezależnie od spełnienia pozostałych przesłanek nie przysługuje Pani prawo do skorzystania w latach podatkowych 2022-2025 z ulgi, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W Pani przypadku zmiana miejsca zamieszkania nie nastąpiła bowiem po dniu wskazanym w art. 53 ustawy zmieniającej, tj. po 31 grudnia 2021 r.”.
Miejsce zamieszkania a prawo do ulgi
Jednym z wymogów skorzystania ulgi na powrót jest posiadanie certyfikatu rezydencji lub innego dowodu dokumentującego miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia.
Pojawiły się jednak wątpliwości, co w przypadku, gdy podatnik miał jednocześnie zameldowanie na terytorium Polski w czasie zamieszkiwania za granicą. Dnia 22 czerwca 2022 roku, 0113-KDIPT2-3.4011.285.2022.2.IR, została wydana interpretacja indywidualna, która rozstrzyga tę kwestię.
Organ podatkowy uznał, że „należy zauważyć, że definicja miejsca zamieszkania, zawarta w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje dwa kryteria: pobyt na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym lub posiadanie na terytorium Polski ośrodka interesów życiowych rozumianego jako centrum interesów osobistych lub centrum interesów gospodarczych. Przepisy te stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.
Zatem, w świetle przepisów prawa podatkowego miejsce zamieszkania nie jest tożsame z miejscem zameldowania”.
Należy więc wskazać, że decydującym kryterium przy ocenie możliwości skorzystania z ulgi na powrót jest miejsce zamieszkania podatnika, a nie miejsce zameldowania. Jeżeli zatem podatnik rzeczywiście zamieszkiwał przez co najmniej 3 lata w innym państwie, przy jednoczesnym posiadaniu miejsca zameldowania na terytorium RP, to będzie miał możliwość skorzystania z preferencji podatkowej omówionej w niniejszym artykule.